Parkinson gaixotasunerako diana terapeutikoak identifikatzea, neuroinflamazio baten eta sinukleina adierazpenaren arteko elkarrekintzan oinarrituta.
Esteka interesgarriak:
Artículos científicos
Comunicaciones en congresos
Parkinson-en gaixotasuna (EP) sendabiderik ez duen nahasmendu neuroendekapenezkoa da, eta adina da bere arrisku-faktore nagusia. Bizi-itxaropena areagotzearen ondorioz, datozen urteetan gaixotasun horrek erasandako pertsona kopuruak gora egitea aurreikusten da. EP gaixotasunaren zantzu histopatologiko bereizgarriak bide nigroestriataleko neurona dopaminergikoen endekapena, alfa-sinukleinaren (aSin) metaketa eta erreakzio neuro-hanturakoaren agerpena dira. Neurona dopaminergikoen endekapenak dopaminaren neurotransmisore mailak jaistea dakar eta horrek gaixotasunean ohikoak diren sintoma motoreak sorrarazten ditu, oso ohikoak diren beste sintoma ez motore batzuekin batera. 60ko hamarkadan aurkitu zenetik, lebodopa da oraindik aukera terapeutiko eraginkorrena. Egungo tratamenduen helburua dopaminaren defizita arintzea da, sintoma motoreak hobetzeko, baina tratamendu horiekin ezinezkoa da martxan den prozesu neuroendekapenezkoa geldiaraztea. Horrenbestez, EP gaixotasunaren ikerketan, erronka handietako bat neurona dopaminergikoak babesteko eta gaixotasunaren aurrerapena geldiaraztea ahalbidetzeko terapiak garatzea da.
Testuinguru horretan, SinPARK proiektuak EB gaixotasunaren tratamendurako terapia berritzaile neuro-babesleak garatzea proposatzen du, erantzun neuro-hanturazkoaren eta neuronen konektibitatearen modulazioan oinarrituak. Zehazki, proiektu honetan linfozito eta zelula glialen bidezko neuro-hanturazko mekanismoak eta terminal sinaptikoetan alfa-sinukleinaren baitako mekanismo toxikoak aztertu dira. Gure hurbilketa metodologikoak EP gaixotasunaren forma esporadikoen (kasuen % 90-95) zein familiakoen (aSin-aren mutazioak, % 5-10) eredu ordezkagarriak erabiltzen ditu. Endekapen dopaminergikoak eragindako zonaldeetatik abiatuz, gliaren zelulak eta linfozitoak isola ditzakegu, profil neuro-hanturazkoa aztertzeko, sekuentziazioko eta fluxuaren zitometriako teknikak erabiliz. Eskuratutako emaitzak teknika histologikoen bidez baliozkotzen dira. Eredu esperimental ezberdinetan zelula glialen aktibazio-egoeraren gaineko azterketak eredu bakoitzean aktibazio-profil heterogeneo ezberdina erakusten du. Horrek iradokitzen du, neuroendekapenezko prozesuan zehar, gliaren aktibazio-egoera ezberdinak egon litezkeela etaparen arabera. Prozesu neuroendekapenezkoaren fase aktiboa islatzen duten ereduetan, mikrogliak profil fagozitiko eta hantura-kontrakoa ageri du; eta eredu kronikoak aldiz, hantura izateko joeradun profila erakusten du. Aitzitik, astrozitoen aktibazioak mesentzefaloan aktibazio homogeneoko patroia ageri du eta hanturarako joera argi batekin eredu guztietan, baina heterogeneoa ildaskatuan. Datu horiek adierazten dutenez, neuronen heriotzaren fase akutuan neuroendekapena kroniko bihurtzen denean aldatu egiten den hantura-erreakzio mota bat sorrarazten du. Beraz, estrategia neuro-babesleak diseinatzeari begira, ezinbestekoa da jomuga eta modulatu asmo den hantura-jardun mota zehaztea. Linfozitoen infiltrazioaren eta beren aktibazio-egoeraren azterketak, beste behin, erakusten digu aldakortasuna handia dela ereduaren arabera mesentzefaloan, baina infiltrazio mota antzekoa da ildaskatuan. Arreta eman zigun ohiko zantzu bat zelula T erregulatzaileen (Treg) infiltrazioaren areagotzea izan zen mesentzefaloan, neuronen heriotza aktiboa ageri duten ereduetan. Horregatik, populazio hori modu hautazkoan baztertzea erabaki genuen, animalia transgenikoak erabiliz, eta horrek endekapen dopaminergikoaren gainean dituen ondorioak aztertzea. Treg zelulen deplezioa neuro-babeslea zela ikusi zen aztertutako bi eredu esperimentaletan. Gure datuek iradokitzen dutenez, mekanismo egokia T CD4 linfozitoen, zelula mieloideen, sarrera blokeatzea izan liteke, edo TNFα izenekoaren ekoizpena murriztea.
aSin proteina terminal dopaminergikoetan aurkitzen da, eta bere tolesdura kaskarra eta ondorengo gehikuntza zantzu neuropatologikoa dira gaixotasunaren forma esporadikoetan zein familiakoetan, eta neuronen heriotzaren balizko mekanismoetako bat izan daiteke. Proiektu honetan aSin proteinak bere metaketaren hasierako estadioetan ezartzen dituen elkarrekintzak nola aldatzen diren ikertu dugu. Horretarako, zuzeneko hurbiltasun bidezko biotinilizazio-metodologia bat garatu da (saguetan), aSin eta biotina arteko elkarrekintza ahalbidetzen duten proteinak adierazteko aukera eman duena. Proteina biotinilatuak mesentzefaloaren eta ildaskatuaren bidez araztu ahal izan dira, eta masen espektrometria erabiliz identifikatu dira. Horrela, lokalizazio azpi-zelularraren bitako aSin izenekora bideratutako interaktoma espezifiko bat identifikatu ahal izan da, bereizgarria terminal presinaptiko ildaskatzeen eta SN delakoaren soma dopaminergikoetan. Emaitza horietatik abiatuz hautagai horien garrantzia ebalua daiteke, konektibitateko sinaptikoaren galerarekiko.
Sinukleinopatien esparruan galdera nagusietako bat da, zelulatik zelulara transmititu ote daitezkeen nerbio-sistemaren bidez. Galdera horri erantzuteko, erronka teknologiko bat proposatu dugu: SNpc-an mCherry proteina fluoreszentera fusionatutako aSin proteina adierazteko gai diren birusak diseinatu eta sartzea, aSin proteinak garuneko zonalde ezberdinetan eta zelula mota ezberdinetan zer-nola adierazten den trazatu ahal izateko, fluxuzko zitometria bidez. Proiektu honetan tresna horiek eraiki ditugu, eta saguan probatu ditugu. Fluxuzko zitometria bidez ildaskatuaren terminal dopaminergikoetan lokalizatutako proteina fusionatua hauteman ahal izan dugu astrozito eta mikroglietan, baina ez oligodendrozito eta neuronetan. Teknika histologikoen bidez aurkikuntza horiek baliozkotzen ari gara.
