Proiektu estrategikoak

Ikuslearen emozioen arabera modu dinamikoan eta gardenean aldatzen den ikus-entzunezko formatu berriaren kontzeptu disruptiboa. Emotional Films proiektuaren helburua ikus-entzunezko formatuaren kontzeptu berri bat garatzea da; ikusle bakoitzari, modu dinamiko eta gardenean, eduki pertsonalizatua eskaintzeko ideian oinarritua, edukian zehar gertatzen diren gertaera eta estimuluen aurrean erakusten dituen emozioen arabera. Horretarako, informazio hori detektatu eta ateratzeko gai den adimen artifiziala (AA) garatzen ari da. Emotional Films-ek ikuslea edukian erabat murgiltzea bilatzen du, edukiarekin esplizituki elkarreragin beharrik izan gabe.   Ezagutu Emotional Films-en aplikazioa

Este proyecto afronta el reto de gestar un salto adelante en el desarrollo de tecnología de impresión 3D y biomateriales, que permita la obtención de tejido cardiaco humano en el laboratorio, desde mini-corazones hasta órganos completos, así como ponerlos en valor como plataforma eficaz y novedosa para la detección precoz de cardiotoxicidad. El objetivo es el de posicionar a Navarra como un nodo de innovación en el desarrollo de tecnología de biofabricación y producción de tejidos cardiacos humanos bio-artificiales y el uso de éstos para el testeo industrial y (pre)-clínico de cardiotoxicidad. El consorcio del presente proyecto trabajará en el desarrollo de las herramientas tecnológicas y biomédicas para el diseño, desarrollo, fabricación e implementación de plataformas de testeo de cardiotoxicidad, con diferentes capacidades, así como evaluará de forma proactiva su valorización. Estas se basarán en tecnología de vanguardia: desde células madre iPSC humanas, impresión 3D multifuncional y biomateriales, hasta la generación in vivo de corazones humanizados mediante complementación de blastocisto.

PREMIA BEREZIAK DITUZTEN PERTSONEN ELIKADURAN AURRERATUA. Nutri+ proiektuaren helburua da erakargarriagoa eta osasungarriagoa egitea premia espezifikoak dituzten eta bereziki kalteberak diren zenbait biztanleria-talderen dieta. Hori lortzeko, proiektu honetan, mastekatze- eta irensketa-arazoetara egokitutako testurak dituzten osagaiak eta elikagaiak ikertu eta garatzen dira.

Gainera, bisualki erakargarriak diren produktuak dira, dieta orekatuak diseinatzeko aukera ematen duten profil funtzional osasungarria dutenak. Horrela lortzen da biztanleria-talde horietan patologiak prebenitzea eta haien bizi-kalitatea hobetzea.

ADItechek proiektu honetan emandako laguntzari esker, genero-dimentsioa ere txertatu da, bi sexuen premia espezifikoak kontuan hartuta; eta horrek proiektuaren helburua hobeto lortzen laguntzen du.

Minbiziaren aurkako txertoa sortzeko datu genomikoak erabiltzea. BLANCA proiektuaren helburu nagusia bularreko minbizia tratatzeko txerto bat garatzea da. Horretarako, minbizia duten pazienteen datu masiboak lortu eta aztertuko dira, eta tumorean adierazten diren eta mikropeptido immunogenikoak sortzeko gaitasuna duten RNA ez-kodifikatzaileak bilatuko dira. Aukera paregabea da genomikaren, bioinformatikaren, biologia molekularraren eta kimikaren arloetan azken belaunaldiko teknologia ezartzeko. Horri esker, plataforma teknologiko bat sortu ahal izango da, eta Nafarroa lider izan ahal izango da minbiziaren tratamenduan eta hainbat gaixotasunen tratamendurako eta etorkizuneko pandemiei aurre egiteko RNA bidezko txertoen ekoizpenean.

Adimen artifizialeko eta robotika aurreratuko soluzioak industria-ingurune konplexuetan. AiRob-ek pertsonen lan-baldintzak hobetzea du helburu, adimen artifiziala, ikaskuntza sakona eta robotika fabrikazio-industriako arazo konplexuak konpontzeko elkartzen direneko irtenbideen bidez. Gainera, proiektua IKT teknologien garapenean oinarritzen da, prozesu industrialen bilakaerarako zeharkako eta gaikuntza-teknologia gisa, erabakiak hartzeko informazioa tratatuz eta adimen konputazionala erabiliz lan-baldintzak hobetzeko.

Mikrobiotaren azterketa multiomikoaren aplikazioak osasunaren arloko soluzio bioteknologiko berritzaileen garapenean. Berriki egindako ikerketen arabera, mikrobio-komunitateek funtsezko zeregina dute giza osasunean. Mikroorganismo horiek (modu kolektiboan mikrobiota deritzenak) hainbat gaixotasunen fisiopatologian parte hartzen dute, baita pazienteek tratamendu farmakologikoen aurrean duten erantzunean ere. MicroBiomics-ek (μBiomics) plataforma multiomiko bat eta tresna bioinformatiko multzo bat diseinatu, garatu eta abian jartzea planteatzen du, mikrobiotak hainbat prozesu patologikotan (digestiboak, autoimmuneak, onkologikoak) duen zeregina orain arte inoiz egin ez den xehetasun-maila batean eta erabat modu berritzailean ezaugarritzeko. Proiektuaren azken helburua bakterio-komunitateak eta horien jarduera identifikatzea da, oinarri bioteknologikoko estrategia terapeutikoak diseinatzeko.

Liderazgo e INnovación en inmunoTERapia del cáncer desde NAvarra (LINTERNA) Paziente onkologikoaren tratamenduak erritmo bizian egin du aurrera, minbiziaren immunoterapian izandako aurrerapenen ondorioz. Immunitate-sistemaren zenbait balazta desinhibitzen dituzten antigorputz monoklonalen erabilerari esker, pazienteen frakzio esanguratsu batek bizirik irauten du denbora luzez. Nafarroan, hainbat arlotako (immunoterapia, esaterako) adituak ditugu bai ikerketa aurreklinikoan, bai garapen klinikoan (saiakuntza klinikoak); eta baita minbiziaren aurkako immunitate-sistemaren estimulazioan erreferente diren enpresa farmazeutikoak ere.

LINTERNA proiektua talde horien arteko lankidetza sinergikoa bateratzeko eta sendotzeko sortu da, honako helburu hauekin: (i) immunoterapia-tratamenduak sustatzea genomikako tekniken bidez; (ii) tratamendu berriak eredu esperimentaletan baliozkotzea, azpiegituren erabilera optimizatuz; eta (iii) Nafarroako ospitaleetan minbiziaren immunoterapiako saiakuntza klinikoen parte-hartzea eta horiek egitea sustatzea.

Usaimen-doitasuneko Medikuntzaren ezartzea eta Zahartzean eta neurodegenerazioan sudurreko terapia immunomodulatzaileak garatzea.

Nafarroan aurretik egindako ikerketek erakusten dute usaimenak lotura zuzena duela immunitate-sistemarekin eta horrek funtzio kognitiboetan eta motorretan duen eragina. Gizarte zahartu batean ikuspegi disruptiboak behar ditugu, honakoak sortuko dituztenak: tresna berritzaileak gaixotasun neurodegeneratiboak goiz detektatu eta diagnostikatzeko. INNOLFACT proiektuaren helburua Usaimen-doitasuneko Medikuntzaren (UDM) praktika ezartzea da, baita immunitate-sistema garun-mailan modulatuko duten sudurreko terapiak garatzea ere.

INNOLFACTek usaimen-analisien sorta bat eskaini nahi du, zahartzearen eta zahartzeari lotutako gaixotasun neurodegeneratiboen erabilera pertsonalizatua emateko diagnostiko goiztiarrari eta progresio klinikoaren moteltzeari dagokienez.

Gaur egun, minbizia bigarren heriotza-kausa da mendebaldeko herrialde garatuetan, gaixotasun kardiobaskularren ondoren. Inplikatutako mekanismo biologikoen eta hurbilketa terapeutiko berrien ezagutzan aurrerapen nabarmenak egin diren arren, oraindik ere lehentasun handienetako bat izaten jarraitzen du segurtasun/eraginkortasun balantze egokia duten tratamenduak bilatzeak. NanoRC proiektuaren ardatza minbiziaren tratamendu pertsonalizatua da, mieloma anizkoitza (MA) eredutzat hartuta. Horretarako, pazienteen informazio genomiko-transkriptomikotik abiatuta, siRNA espezifiko pertsonalizatuak sortuko dira, eta nanopartikuletan emango dira. Nanoeramaileek degradaziotik babestuko dute RNA, tumore-zeluletara bideratuko dute espezifikoki, eta hura barneratzea ahalbidetuko dute. Tumore-zelulen barruan dagoenean, RNA berariaz lotuko zaio bere dianari, eta nahi den efektu terapeutikoa gauzatuko du.

2018-2020 deialdian, ADItech Nafarroako Gobernuarekin lankidetzan aritu zen Nafarroako Gobernuak finantzatutako proiektu estrategikoak gizartera hedatzen. Boletus eta Aurbelec proiektuak irismen luzeko eta teknologia aurreratuko ibilgailu elektrikoen diseinuan oinarritzen dira. Aralar eta e-Hiera energia berriztagarrien erabilera eta biltegiratzea hobetzea helburu duten proiektuak dira. Eta, azkenik, osasunaren arloan, Nagen eta Diana proiektuek DNAren sekuentziazio osoa eta medikuntza aurreratuan duen aplikazioa ikertzen dute.

Europan, 10 milioi pertsonak baino gehiagok presio-ultzerak (PU) dituztela kalkulatzen da; horien eragina % 5 eta % 12 bitartekoa da helduen artean, eta % 20ra iristen da gaixotasun akutuak edota kronikoak dituzten geriatriako pazienteengan. Zauri horien inguruneak eta haien hazkundeak —bereziki, larritu egiten dena ohean dauden pertsonen kasuan, gorputzen presioagatik eta jantziekin eta oheko arroparekin egindako marruskaduragatik— haien gainean teknologia berriek eta mikrobioen aurkako ehungintzak zeregin garrantzitsua izatea eragiten du, ikuspegi terapeutikoa hobetzeko eta bizi-kalitate handiagoa bermatzeko. Ildo horretatik, PROMETEA proiektuaren helburu orokorra da tratamendu konbinatuak lortzea, epitelioak birsortzea ahalbidetuko dutenak eta, aldi berean, horien infekzio- eta hantura-prozesuak kontrolatuko dituztenak, infekzioen prebentzioaren eta erasandako pertsonen defentsen estimuluaren bidez.