PORTIONS 3


Helduen gehiegizko pisua eta obesitatea tratatzeko zati finkoko tresnak optimizatzea eta aplikatzea

 

Esteka interesgarriak:

 

ARGITALPENAK

Artículos científicos

  • Vargas-Alvarez, M.A.; Navas-Carretero, S.; Palla, L.; Martínez, J.A.; Almiron-Roig, E. Impact of Portion Control Tools on Portion Size Awareness, Choice and Intake: Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 2021, 13, 1978. https://doi.org/10.3390/nu13061978 https://www.mdpi.com/2072-6643/13/6/1978

 

Congresos

  • Rachyla, I., Luís, E. O., Bermejo-Martins, E., & Almiron-Roig, E. Improving the user’ experience with portion control tools: Preliminary results from a qualitative study. British Feeding and Drinking Group Annual Meeting. 12-13th April, 2022, Leeds, United Kingdom.
PROIEKTUARI BURUZ GEHIAGO JAKITEA

AURREKARIAK eta HELBURUAK. Obesitatea mundu mailako osasun publikoko arazoa da, konplikazio mediku askorekin lotua (adibidez, diabetesa, bihotz-hodietako gaixotasuna, minbizia), eta osasun publikoan gastu handiak dakartzana. Obesitatearen funtsezko arazoetako bat fekula, koipe eta azukre anoa handiegiak kontsumitzea da, besteak beste, barazki eta egoskarien kaltetan. Erronka horri erantzunez, aurreko bi proiekturen (PORTIONS eta PORTIONS-2) osagarri modura, gure taldeak anoen plater prototipo berri bat (kalibratze-markekin) garatu eta baliozkotu zuen pertsonak hezteko eta dietako elikagai-multzo ezberdineko kopuru orekatuak kontsumitzen laguntzeko. Plater prototipoak arroz-anoak murriztu zituen menu esperimental batean, baina inpaktu uniformerik gabe. Beraz, ezinbestekoa da optimizatu eta xehetasun gehiagoz ebaluatzea, bere eraginkortasuna berretsi aurretik. Bestalde, anoa orekatuen kontzeptua beste testuinguru batzuetara eramateak, esate baterako plater prestatuetara, teknologia berriak egokitzeko moduak arakatzeko aukera eskaintzen du, etorkizunean elikadura-industrian aplikatzeko.

Oinarri horretatik abiatuz, PORTIONS-3 proiektuaren helburu nagusia diseinua optimizatu eta ontziteria kalibratuen eta lotutako osagarrien inpaktua indartzea izan zen, gehiegizko pisuaren aurkako beren eraginkortasuna hobetzeko. Gainera, Elikagaien Teknologiaren Zentro Nazionalaren (ETZN) lankidetzarekin, estrategia teknologiak etorkizuneko industria-aplikazioetarako egokitzeko modua arakatu zen, zehazki, prestatutako plateretarako errezetei eta ontziratzeei begira, eta analisi nutrizionaleko teknika aurreratuei so.

EMAITZAK. Proiektuaren lehen fasean merkatuan anoak kontrolatzeko erabilgarri dauden tresnei buruzko literatura xehetasunez berrikusi zen, pisuaren kontrolaren gainean horrek duen eraginkortasunari erreparatzeaz batera. Jarraian, ikerketa kualitatibo bat burutu zen, balizko erabiltzaileek tresna horien erabilerarekin izandako esperientzia aztertzeko eta tresna horien diseinua optimizatzea eta herritarren artean tresneria horren inpaktua indartzea ahalbidetzeko ezagutza irabazteko. Honako hauek izan ziren proiektuko fase horretako lorpen nagusiak:

  1. Plater kalibratuak dira gorputzeko pisua kontrolatzeko ebidentzia handiena ageri duten tresnak; aitzitik, bol, edalontzi eta mahai-tresneriaren eraginaren ebidentzia ez da horren sendoa. Zehazki, kalibratutako mahai-tresneriarekin egindako ikerketak falta dira.
  2. Erabiltzaileek potentzial handieneko tresnak erakargarri, praktiko eta funtzional gisa definitu zituzten; argibide argi eta intuiziozkoekin; moldakorrak eta garbitzen errazak.
  3. Erabilgarri dauden tresna komertzialen artean, balorazio onena izan zutenak olio-banagailu bat eta kalibratutako zerbitzatzeko koilara sorta bat izan ziren, kontsulta-gida batekin batera. Halaber, tresna osagarri onenen artean kalibratutako ontziteria bat eta konpartimentu ezberdinez hornitutako tuper bat baloratu ziren.

Emaitza horiek oinarritzat hartuta, proiektuko bigarren fasean, egiteko tresnen zerrenda bat osatu zen, Espainiako herritarrentzat egokituak; izan ere, komertzialek ez zituzten betekizun guztiak betetzen, oliontzi baten salbuespenarekin, hura egokia baitzen. Beraz, dagozkion zehaztapenen arabera, prestatutako edota kontsumitzeko moduan zeuden elikagaiak zerbitzatzeko koilara sorta bat, anoak gordinean neurtzeko burruntzali bat eta konpartimentu ezberdinez hornitutako tuper bat fabrikatzea erabaki zen. Kalibratutako oliontziarekin batera, tresna sorta hori kontrolatutako laborategiko entsegu batean ebaluatu zen, gehiegizko pisua edota obesitatea zuten 40 boluntario osasuntsurekin. Gaurdaino, 40 horietatik 18k burutu duten entsegua, eta gainerakoak horretan ari dira. Atariko emaitzek erakutsi zutenez:

  1. Koilaren prototipoek, oliontziarekin konbinatuta, boluntarioek bere buruei 90 kcal gutxiago zerbitzatzen lagundu zuten (3 gaileta txigorturen baliokide), tresna ohikoekin menu bera zerbitzatzearekin alderatuz. Halaber, fekula gutxiago zerbitzatu ziren, esate baterako, pasta (-18 g), proteina (-30 g) eta olioa(-4 g); eta entsalada gehiago (+42 g), menuaren profil nutrizionala hobetuz.
  2. Aldaketa horiek ez zuten inpakturik izan gose eta asetasun sentsazioan jan eta 2 ordutara. Dena den, askaritan edota afaritan konpentsaziorik egoten ez ote zen egiaztatzea faltako litzateke.
  3. Erabilitako tresna alde batera utzita, parte-hartzaileek barazkietan zerbitzatu eta kontsumitutako kopuruei balio handiegia emateko joera agertu zuten, eta hidrato kopurua gutxietsi egin zuten.
  4. Proteina, hidrato eta barazki/frutei begira anoa orekatuak dituen menu batek esanahi duenaren inguruko ezagutzak erakutsi arren, tresna arruntekin boluntarioek fekula eta proteina gehiegi zerbitzatu zieten beren buruei, eta entsalada gutxiegi, egungo gomendioak kontuan izanik.

Proiektuko hirugarren fasean, ETZN-ak bi jarduera landu zituen, nagusiki:

  1. Prestatutako bi platera garatu ziren baldintza industrialak simulatuz, eta aurreko faseetan nutrizionalki eta anoei so zehaztutako betekizunak kontuan izanik. Lehendabiziko platera barazkiz lagundutako arroza eta oilasko-bolak tomatez lagunduta izan zen; eta bigarrena, menu beganoa, funtsean, kinoa barazkiekin eta seitan saltsan. Produktuek emaitza asebetegarriak eman zituzten maila nutrizionalari, zentzumenezkoari eta mikrobiologikoari so, eta portaera egokia agertu zuten beren balio-bizitzan zehar.
  2. Irudi hiperespektralaren (IHE) teknika arakatu zen, elikagaia suntsitzen ez duen teknika batekin parametro nutrizionalak zenbatestea posible ote den zehazteko; horretarako, IHE-ren kamerekin espektro bat eskuratzen da, eta adimen artifizialarekin (AA) konbinatzen da. Horretarako, egiaztatutako analisi nutrizionaletan eskuratutako emaitzak IHE eta AA konbinatuz eskuratutakoekin alderatu ziren. Horren ondotik, alde txikiak baino ez ziren ikusi bi tekniken artean, eta hori konpentsatuta geratzen da abantaila nabarmen batekin, izan ere, ohiko teknikekin alderatuz, IHE teknikarekin lagina mantendu egiten da. Ondorioztatu zen zilegi dela IHE teknikekin errezeta konplexuetan hainbat parametro zenbatestea, aldez aurretik kalibratutako algoritmo iragarleekin konbinatuta, esate baterako, proteina kopurua, gantz kopuru osoa eta energia aldetiko balioa.

IRISMENA. Proiektu horren bidez prestatutako plateretarako bi errezeta eta gehiegizko pisua/obesitatea duten pertsonei, eginahala gutxi samar eginda eta modu egingarrian, laguntzeko aukera ematen duten tresna dietetikoko sorta bat garatu eta baliozkotu ahal izan dira. Emaitza horiek ondorengo proiektuaren, PORTIONS-4 izenekoaren, oinarria dira. Ondorengo proiektu horrek hainbat estrategia ikertuko ditu pertsonei beren elikadura-azturak modu iraunkorrean aldatzen laguntzeko, eta obesitatearen tratamendurako teknologia berriak arakatuko ditu. Proiektu horrek, era berean, abaguneak ireki ditu errezeta konplexuetan suntsitzaileak ez diren analisi nutrizionaleko teknika aurreratuak aplikatzeko, orain arte gutxiegi arakatutako esparrua.


  • Año: 2020
  • Sector estratégico: Medicina personalizada
  • Líder del proyecto: Universidad de Navarra
  • Socios del proyecto: Centro Nacional de Tecnología y Seguridad Alimentaria (CNTA)
X