SciencEkaitza

SciencEkaitza ADItech erakundearen ekimena da, eta dagoeneko lau edizio ospatu dira. 2018an jaio zen, jai bat izateko asmoz, zientziaren eta teknologiaren jaia, baita Nafarroan kultura zientifikoaren hitzordu bihurtzeko eta ikerketa-komunitateari omenaldia egiteko asmoz ere. Lehenengo hiru edizioetan, SciencEkaitza lehiaketa-ekitaldi zientifikoa izan zen, eta 20 ideia eraldatzaile baino gehiago saritu zituen 2018ko, 2019ko eta 2021eko edizioetan. Nazioarteko epaimahai ospetsu batek ebaluatzen zituen lehiaketara aurkeztutako ideiak. Zientziaren eta kulturaren arloko pertsona ospetsu horiek gurekin egoten ziren sariak banatzeko ekitaldian, eta haien hitzaldien bidez SINAI Nafarroako herritarrei hurbiltzen laguntzen ziguten.

Ekimen honek bildu zituen Iruñean hiru Nobel saridun, Sophia munduko humanoiderik aurreratuena, ospe handiko enpresari eta idazle bat, «pentsalari erradikal» bat, eta Londresko Kew Gardens lorategietako botanikaririk ospetsuenetako bat, 2017. urteko asmatzaile europarra… baita Monty Python bat ere bai!

SciencEkaitza zientzia-dibulgazioko eskualdeko erreferente bihurtu zen. MECNA saria jaso zuen lehen hiru edizioetan, interes sozialeko jarduera izateagatik. Horrez gain, SciencEkaitzak aldi bereko ekintza ugari antolatzen zituen: hitzaldiak, liburuen sinatzeak, zineari buruzko zikloak, erakusketak…

Azken edizioan, 2023an, SciencEkaitzak eboluzionatu zuen eta SINAI enpresa-sarera eta gizartera hurbiltzea izan zuen helburu. Aurtengo edizioak hiru ardatz nagusi izan zituen: Open SINAI azoka, hitzaldiak eta mahai-inguruak, baita sari-banaketa bat ere.

Open SINAI azoka Nafarroako I+G+b sistemako eragileen eta enpresen merkataritza-erakusketarako gunea izan zen. Hitzaldiak eta mahai-inguruak hiru gai-multzotan oinarritu ziren: eraldaketa digitala, berrikuntza irekia eta trantsizio ekologikoa. Azkenik, SINAI sistemako enpresa eta/edo eragileen artean garatzen ari diren Nafarroako Gobernuak finantzatutako proiektuak nabarmendu zituen sari-banaketak.

SciencEkaitza posible izan da Zientziarako eta Teknologiarako Espainiako Fundazioaren; Zientziako, Berrikuntzako eta Unibertsitateetako Ministerioaren; eta 2018, 2019 eta 2021eko edizioen babesleak izan diren 16 erakunde publiko eta pribatuen eta edizio guztietan (2018, 2019, 2021 eta 2023) babesle izan den Nafarroako Gobernuaren laguntzari esker.

2025eko edizioa

2025eko SciencEkaitza etorkizunerako bidaia da. Maiatzaren 21ean, arratsaldean, SciencEkaitzaren bosgarren edizioa ospatuko da Baluarten. Edizio honek etorkizuneko joerak, zientziaren abangoardia, nola ari den Nafarroa lanean etorkizun horretara iristeko eta nola eragingo duen enpresetan eta gizartean erakutsi nahi ditu. SciencEkaitzak kultura zientifikoa sortu, zientzia gizartera hurbildu eta I+G+b-aren garrantzia erakutsi nahi du etorkizuna prestatu eta aurrera egin ahal izateko. Beraz, I+G egiten duten enpresei eta SINAI Nafarroako I+G+b sistemari, Nafarroan I+G egiten duten pertsona guztiei, omenaldia egin nahi die.

Aurten, SciencEkaitzak erakusketa bat eta sariak banatzeko ekitaldi bat izango ditu.

 

2025eko hizlariak

  • Xavier Marcet da Sarah Marlex (Lead to Change) aholkularitzaren burua. Erakundeen estrategia, berrikuntza eta eraldaketarako aholkularia da eta, horrez gain, unibertsitateetan irakasten du, hitzaldiak ematen ditu eta artikulugilea da hainbat komunikabidetarako. Barcelona Peter Drucker Society sozietatearen presidente fundatzailea ere bada. «Cosas que aprendemos después» (2010), «Esquivar la mediocridad» (2018), «Crecer haciendo crecer» (2021) eta «Management del sentido común» (2024) saiakerak argitaratu ditu Plataforma Editorial argitaletxean.

 

  • Marta Macho Stadler matematikaria da, baita irakasle agregatua Euskal Herriko Unibertsitatean eta doktorea Lyongo Université Claude Bernard unibertsitatean ere. Irakaskuntzan eta ikerketan eman du bere bizitza, EHUri lotutako ibilbidean. Sistema dinamikoetan eta trukakorra ez den geometrian lan egin du, eta nazioarteko hainbat argitalpen eta hitzaldi egin ditu. Matematikaz haratago, dibulgatzaile zientifiko nabarmena da. «Mujeres con ciencia» bloga editatzen du, eta hainbat sari jaso ditu, hala nola Espainiako Matematikako Errege Elkartearen Domina (2015), Berdintasunerako Emakunde Saria (2016) eta Fundación Lilly fundazioaren Dibulgazioko Saria (2023).

 

  • Arnaitz Fernández, fisikari meteorologoa eta dibulgatzaile zientifikoa. EHUn Fisikan graduatuta, TVE-ren eguraldia aurkeztu du eta meteorologo lanak egin ditu. Gaur egun, Eguraldia aurkezten du ETBn. Meteorologia eta zientziaren zale amorratua da, eta gai zientifikoak dibulgatu ditu sare sozialetan.

2023ko edizioa

2023ko edizioan, Open SINAI azoka, zenbait hitzaldi eta mahai-inguru eta sari-banaketa bat egin dira.

SciencEkaitzaren edizio honetan hiru sari-kategoria deitu ziren, Nafarroako Gobernuak finantzatutako I+G+b arloko dirulaguntzen deialdiei dagozkienak: I+G proiektu estrategikoak, elkarlaneko I+G proiektuak eta I+G proiektuak egiteko laguntzak. Kategoria bakoitzeko proiektu irabazleak herritarrek bakarrik aukeratu zituzten SciencEkaitzaren webgunean emandako botoaren bidez (www.sciencekaitza.com).

 

2023ko hizlariak

  • Esteve Almirall Esade zentroaren irakasle titularra eta Center for Innovation in Cities zentroaren zuzendaria da. Hainbat unibertsitatetan irakasten du, besteak beste, Purdue, UPF, UPC, UC Berkeley eta EPFL. AAn eta kudeaketaren zientzietan prestakuntza du, eta teknologia digitalen eta berrikuntzaren arteko elkargunea interesatzen zaio. Hitzaldia: Política Científica, Política Industrial, Políticas de Innovación en la era del ChatGPT.
  • Guillermo Dorronsoro Zabala Innovation enpresako Management Board Advisor da, eta Deusto Business School unibertsitateko Ekonomiako, Estrategiako eta Berrikuntzaren Kudeaketako irakaslea. Hitzaldia: La innovación abierta.
  • Josefina Maestu ekonomialaria da, eta 30 urte baino gehiagoko eskarmentua du batez ere uraren ekonomian eta politikan lan egiten, bai estatuan, bai nazioartean, Nazio Batuetarako, Munduko Bankurako eta Espainiako Gobernurako. Hitzaldia: La I+D+i para la transición ecológica.

2021eko edizioa

Hizlari ospetsuak

  • José Manuel Sánchez Ron Espainiako Hizkuntzaren Errege Akademiako G letra eta zientziaren historiako katedraduna da Madrilgo Universidad Autónoma unibertsitatean. Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Errege Akademiako kidea eta Académie Internationale d’Historie des Sciences eta Europako Zientzia eta Arte Akademiaren numerarioa da. Hitzaldia: Ciencia y Cultura en el siglo XXI.

 

  • Juan Luis Arsuagak Asturiasko Printzea Saria jaso du eta Burgosko Giza Eboluzioaren Museoko zuzendari zientifikoa da. Zientzietan doktorea eta paleologiako katedraduna da Madrilgo Universidad Complutense unibertsitatearen Zientzia Geologikoen Fakultatean. Hitzaldia: Un viaje por el laberinto de la evolución.

 

  • Londa Schiebinger Stanford University unibertsitateko zientziaren historiako katedraduna eta Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademiako kide hautatua da. Alexander Humboldt ikerketako saria irabazi du. Hitzaldia: Dimensión de género para una Ciencia y Tecnología mejores.

 

  • Isabel Sola Gurpegui CSIC zentroaren Bioteknologiako Zentro Nazionalaren Koronabirus Laborategiko zuzendarikidea da. Biologian doktorea Madrilgo Universidad Autónoma unibertsitatean eta Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko zientzialari titularra da. Hitzaldia: Ciencia, vacunas y sus tiempos.

 

  • Pep Gatell La Fura dels Baus antzerki-taldearen sortzailea eta Fundación Épica fundazioaren presidentea da. Hitzaldia: Tecnología y artes escénicas.

2019ko edizioa

Hizlari ospetsuak

  • John Cleese mundu osoan ezaguna da Monty Python taldearen sortzaileetako bat izateagatik eta “Brianen bizitza” filmean eta beste batzuetan, hala nola “Monty Python’s Flying Circus” telesailean, “Fawlty Towers” telesailean, “Monty Python eta Graal Santua” filmean eta “Wanda izeneko arraina” filmean, parte hartzeagatik.

 

  • George F. Smoot zientzialariak Fisikako Nobel Saria jaso zuen 2006an, John C. Mather zientzialariarekin batera, COBE satelite artifizialaren bidez mikrouhinen hondoko erradiazioa aztertzeagatik, Big Banga gertatu eta gutxira unibertsoan galaxien ondorengo eraketaren oinarriak izan ziren irregulartasunak zeudela frogatuz.

 

  • María Blanco Prieto Nafarroako Unibertsitateko Farmazia eta Nutrizio Fakultateko katedraduna da. Farmazian lizentziaduna da Universidad de Santiago de Compostela unibertsitatean, eta doktorea Frantziako Université de Paris-Sud unibertsitatean. 2017az geroztik, Frantziako Farmaziako Errege Akademiako kide da, bere esparruan munduko erakunderik ospetsuenetako bat, hain zuzen ere.

 

  • Carlos Magdalena Kew Errege Lorategietako botanikaria da. Bere buruaz dio bere gorputzeko molekula bakoitzean galzorian dauden landareak mantentzeko grina dagoela. Espainiako botanikari honek beste zientzialariek ezinezkotzat jotzen zutena lortu du.

2018ko edizioa

Hizlari ospetsuak

  • Sophia Hanson Robotics enpresaren azken robota da, aurreratuena, eta ikono kultural bat. Errealismo harrigarriko adimen artifizialaren garapena.

 

  • Mario Molina ozono-geruzaren zuloa aurkitu zuen zientzialaria da. Gas industrial jakin batzuen isuriaren ondorioz ozono-geruza mehetuko zela iragarri zuen jatorrizko artikuluaren egilekidea.

 

  • James Rothman biomedikua eta ikertzaile zientifikoa da. Beste ikertzaile batzuekin batera, besikulen karga zelulan leku eta une egokian entregatzea zuzentzen duten oinarri molekularrak aurkitu zituen.

 

  • Sue Black akademikoa, zientzialari informatikoa eta ekintzaile soziala da. Konputazioaren arloko emakumeen defendatzailea da. Bere eginkizuna funtsezkoa izan zen Bletchley Park salbatzeko, Bigarren Mundu Gerran kode alemaniarra deszifratzeko egoitza, hain zuzen.

 

  • José Ángel Ávila seinaleztapeneko bideen teknologia garatzeagatik saritutako ingeniaria da. Teknologia horrek zehaztasun handiagoa ematen dio Galileo GNSS Europako satelite bidezko posizionamenduko sistemari, eta GPS eta GLONASS sistemekin bat egiten du.

 

  • Margaret Efferman ekintzailea, zuzendari nagusia, telebistako ekoizlea, mentorea eta hainbat libururen eta TED Talks hitzaldiren egilea da. Silicon Alley Reporter argitalpenak Interneteko 100 pertsona garrantzitsuren artean zegoela esan zuen, eta behin baino gehiagotan finalista izan da Financial Times egunkariaren “Best Business Books of the Decade” sailkapenean.

BERRIAK

X